Waarom Roden en Gelen?

Er is lange tijd weinig politiek besef geweest in Thailand. Thailand is een van de weinige landen in Zuidoost-Azië die nooit werd gekoloniseerd. Hierdoor heeft er geen “politieke emancipatie” plaats gevonden. In de omringende landen is er een vrijheidsstrijd geweest van de bevolking om zich te onttrekken aan koloniaal bewind. Een dergelijke beweging heeft in Thailand nooit plaatsgevonden. Politiek was iets van “de rijken” en de macht lag bij de elite. Thailand is altijd een land geweest waar een grote bevolking van boeren en ambachtslieden werd geregeerd door een rijke groep “Bangkok” elite. Sinds 1932 kent Thailand algemeen stemrecht. Als staatsvorm heeft Thailand een parlementaire constitutionele monarchie met een koning van de Chakri-dynastie en een minister-president aan het hoofd van de regering. Thailand heeft een lange rumoerige geschiedenis met een record aantal staatsgrepen met militaire interventie en regeerperiodes door militaire junta.

In 1998 richtte Thaksin Shinawatra de Thai Rak Thai ("Thais houden van Thais") partij op. In januari 2001 werd hij premier, nadat zijn partij een voor Thaise begrippen unieke meerderheid in het parlement behaalde bij de verkiezingen. Speerpunten in de campagne waren: Strijd tegen “oude politiek”, corruptie, georganiseerde misdaad en drugs.
Over deze eerste regeerperiode zijn veel tegenstrijdige meningen. Blijft wel dat Thaksin grote hervormingen bewerkstelligde. Zo wist hij het voor elkaar te krijgen dat er voor elke Thai gezondheidszorg beschikbaar was via een soort volksverkering. Uit recent nieuws van Ombama in de V.S. weten we hoe moeilijk het is om zo’n gezondheidsverzekering te regelen. Verder organiseerde Thaksin goedkope leningen aan boeren waardoor de economie werd gestimuleerd. Het moge duidelijk zijn dat de geldwoekeraars die al eeuwen boeren knechten met dure leningen niet blij waren met deze overheidsleningen. Corruptie was wijd verbreid onder overheidspersoneel, politie en militairen. Doordat de elite letterlijk in de portemonnee werd gepakt oogstte Thaksin veel kritiek in zijn strijd tegen corruptie. De drugssmokkel en productie werd tijdens deze regeerperiode hard aangepakt. De regering Thaksin werkte intensief samen met de Amerikaanse DEA en er werden zware aanslagen gepleegd op criminele organisaties. Thaksins kruistocht tegen drugsdealers is sterk bekritiseerd door burgerrechtenorganisaties vanwege executies van verdachten.

Bovenstaande maakt duidelijk dat Thaksin Shinawatra veel voor Thailand heeft betekent maar door zijn doortastende regeermethode veel vijanden heeft gekweekt. Hierdoor werd hij al snel zelf beschuldigd van corruptie. Ook was Thaksins positie in opspraak vanwege conflicterende belangen tussen zijn post als premier en zijn grote zakenbelangen. Ook kwam hij onder vuur door beschuldigingen dat hij de voorkeur gaf aan familieleden en vrienden voor overheid banen. Thaksin vertoont “Berlusconi” gedrag.

En hoe is het allemaal zo gekomen?

In februari 2005 werd Thaksin de eerste democratisch verkozen premier van Thailand die een normale vierjarige zittingsperiode voltooide! Bij de verkiezingen die maand behaalde zijn partij wederom de meerderheid in het parlement. Bijna al deze stemmen werden behaald op het Thaise platteland, waar driekwart van de bevolking woont; de stedelijke burgers en de middenstand stemden tegen hem. In december 2005 lanceerd de media-magnaat Sonthi Limthongkul een anti-Thaksin campagne, gebaseerd op beschuldigingen van corruptie en immoreel gedrag. In januari 2006 wakkerde de belastingvrije verkoop van Thaksin's familie's aandeel in de Shin Corporation ter waarde van 1,5 miljard euro (hoewel legaal) de anti-Thaksin gevoelens verder aan. Na massale betogingen in Bangkok schreef Thaksin in februari vervroegde verkiezingen uit voor 2 april 2006. De verkiezingen werden door de oppositiepartijen geboycot. Thaksin kreeg een meerderheid van geldig uitgebrachte stemmen, maar de resultaten werden ongeldig verklaard door het hooggerechtshof.

Op 4 april 2006 trad Thaksin Shinawatra af als premier, maar bleef aan als waarnemend premier. Desondanks blijft hij de enige persoon die een volledige termijn als premier in Thailand heeft afgesloten.
Het leger maakte aan Thaksin's (waarnemend) premierschap een einde op 19 september 2006 door middel van een staatsgreep. Thaksin was op dat moment in New York voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Ondertussen, nam het leger de controle over van de regering en de staats radio-en televisiestations. Thaksin werd gedwongen om de noodtoestand te verklaren door de telefoon vanuit New York, terwijl het leger de staat van beleg verklaarden. Generaal Sonthi Boonyaratglin had de leiding over deze staatsgreep en benoemde als eerste minister Surayud Chulanont. Koning Bhumibol Adulyadej bevestigde de dag na de staatsgreep regeringswissel met een Koninklijk Besluit. De junta annuleerde de verkiezingen die gepland waren voor 15 oktober 2006. Ze beloofden aanvankelijk dat er binnen twaalf maanden nieuwe democratische verkiezingen zouden volgen. Maar nog in oktober 2006 werd die termijn tot 17 maanden verlengd.

Op 23 december 2007 werden de beloofde verkiezingen uiteindelijk dan toch gehouden. De PPP (Phak Palang Prachachon, 'partij van de volksmacht', aanhangers van Thaksin) winnen de verkiezingen, maar de uitslag wordt aangevochten door oppositiepartij PAD. Deze argumenteert dat de PPP de stemmen van arme mensen heeft gekocht door misbruik te maken van hun onwetendheid. Desondanks wordt Samak Sundaravej minister-president. Op 9 september 2008 moest hij aftreden vanwege een schandaal. Hij zou de grondwet hebben geschonden, omdat hij tijdens zijn premierschap inkomsten ontvangen had voor de presentatie van een kookprogramma op televisie. Er waren de weken voor de uitspraak grote demonstraties tegen Sundaravej, die geleid werden door de Volksalliantie voor Democratie (PAD), de oppositie van tegenstanders van Thaksin.

Op 17 september 2008 kiezen 298 van de 440 parlementsleden de opvolger van Samak: Somchai Wongsawat, de schoonbroer van ex-premier Thaksin Shinawatra. Op 25 september werd het kabinet-Wongsawat door de koning ingezworen. Deze regering werd echter niet door de oppositie geaccepteerd. Deze organiseerde grootschalige demonstraties. De aanhangers van PAD steken zich in het geel en worden verder “de gelen” genoemd. Zij bezetten het Government House en de Internationale Luchthaven Suvarnabhumi in Bangkok. Dan op 2 december 2008 beveelt het constitutionele hof dat Wongsawat zijn premierschap moet neer leggen omdat de PPP eind 2007 verkiezingsfraude gepleegd zou hebben. Wongsawat gaf nog dezelfde dag aan de uitspraak van het hof te respecteren en af te treden. Hij wordt opgevolgd door partijgenoot en interimpremier Chaovarat Chanweerakul. Deze werd op 17 december 2008 vervangen door premier Abhisit Vejjajiva van de oppositionele Democratische Partij.

Conclusie: Mocht je bovenstaande informatie doorgeploegd hebben, kun je tot geen andere conclusie komen dat Thailand op dit moment wordt geregeerd door een regering die niet door de bevolking is gekozen. Bij de laatste democratische verkiezingen hadden de aanhangers van Thaksin de meerderheid. Zij eisen dat er nu vervroegde verkiezingen worden gehouden. Mijns inziens niet meer dan terecht!